Mae ymarfer artistig Zoe Lewthwaite wedi’i wreiddio yn llonyddwch Penrhyn Llŷn. Mae ei hangerdd tuag at arlunio a daniwyd pan yn ddwy oed yn parhau i yrru ei thaith greadigol. Mae Zoe bellach yn gweithio fel artist annibynnol ac argraffydd tecstilau o’i stiwdio newydd yn Llanbedrog, yn dilyn sawl blwyddyn wedi’i lleoli yng Nghanolfan Grefft Aberuchaf yn Abersoch, gogledd Cymru.
Ar ôl derbyn gradd Anrhydedd Dosbarth Cyntaf mewn Dylunio Tecstilau o Ysgol Gelf Manceinion yn 2016, ynghyd ag ennill dwy wobr ar ôl graddio, mae Zoe wedi datblygu ei phrofiad fel artist tecstilau ymhellach. Mae hi wedi mireinio ei argraffiadau tecstilau tra’n dyfnhau ei chysylltiad â’r tirwedd lleol a’r arfordir, sydd yn ei hysbrydoli ac yn darparu deunyddiau ar gyfer ei gwaith eco-ymwybodol.
Mae Zoe yn arbrofi gyda pigmentau naturiol ac yn eu defnyddio ar ffibrau naturiol yn bennaf, gan wthio ei hymarfer â'i hymrwymiad i gynaliadwyedd. Trwy ei gwaith, mae'n dathlu rhinweddau iachusol celf, gan gynnig archwiliad personol ond ystyrlon o'r amherffaith a'r organig. Mae ei phroses yn dechrau gyda darluniau inc a siarcol digymell ar roliau mawr o bapur, gan annog hylifedd a chofleidio amherffeithrwydd sy'n aml yn arwain at ei darnau mwyaf gwerthfawr.
Mae ei hangerdd at argraffu sgrin yn ei galluogi i drosglwyddo’r darluniau amrwd, llawn mynegiant hyn i decstilau, lle mae’r marciau brwsh trawiadol a phaentiadol o’i darluniau gwreiddiol yn cael eu cadw, yn nodwedd ddiffiniol o’i gwaith ac yn ymgorfforiad o’i chysylltiad â lle a phroses.
Y GWAITH: 'Y BWRDD'
Mae ‘y bwrdd’ yn siarad â'r defodau o ymgynnull. Mae’n fwy na’r wyneb yn unig — mae’n ofod creu - lle mae presenoldeb ac awyrgylch yn cydblethu â lleisiau, emosiynau, a thirweddau gweledol wedi’u curadu. Mae'n lle i rannu, dysgu, amsugno a chofleidio, lle mae cysylltiadau'n cael eu ffurfio a straeon yn cael eu cyfnewid. Mae'r gwrthrychau ffisegol sy'n addurno'r gofod - y lleoliad, y trefniant - yn chwarae rhan yn y ddefod hon, gan gyfrannu at y weithred o greu presenoldeb gofod. Dros amser, mae'r bwrdd yn mynd y tu hwnt i'w ffurf ffisegol, gan ddod yn symbol o draddodiad, cysylltiad a natur barhaus y defodau hyn.
Gosodwaith gan yr artist Zoe Lewthwaite yw ‘y bwrdd’, sy’n archwilio’r cof, y greadigaeth, a’r weithred o ymgynnull. Wedi'i hysbrydoli gan ei hatgof cynharaf o arlunio wrth y bwrdd cinio; tynnu lluniau ar napcynau, papurau newydd, neu unrhyw sgrap o bapur oedd ar gael. Mae'r gwaith yn adlewyrchu’r bwrdd fel mwy na dim ond lle i fwyta - mae'n gynfas ym mhob ffurf.
Wedi'i wreiddio mewn atgofion personol, mae'r gosodiad wedi'i ysbrydoli gan brofiad synhwyraidd y cartref - arogl cyfoethog y sbeisys yn llenwi'r gegin, murmur pell rhaglenni coginio yn chwarae yn y cefndir. Yn weledol, mae'n dwyn i gof delweddau o’r gegin; llwch blawd, tudalennau o lyfrau coginio ei mam wedi'u gwasgaru ar draws y lle, pob tudalen wedi'i gorchuddio â nodiadau ac addasiadau mewn llawysgrifen. Daeth yr atgofion hyn, a oedd yn seiliedig yn arbennig ar bresenoldeb ei Mam a defodau coginio, yn ffynhonnell cysur a chysylltiad i’w phlentyndod.
Dros y blynyddoedd, roedd cynulliadau o amgylch bwrdd yn ymestyn y tu hwnt i'r gegin. P'un ai mewn prydau teuluol neu gyda ffrindiau mewn gwahanol fannau, arhosodd cysyniad y bwrdd yn ddigyfnewid - lle mae cysylltiadau'n cael eu dyfnhau, rhai newydd yn cael eu gwneud, cyfnewid syniadau, a ffurfio atgofion. Symudodd sgyrsiau gydag amser - llawenydd, chwerthin, trafodaethau, dadleuon, ac eiliadau o fyfyrio tawel, i gyd yn digwydd o amgylch yr un syniad o fwrdd, boed gartref neu yn rhywle arall.
Mae’r gosodiad hwn yn gwahodd gwylwyr i fyfyrio ar brofiadau o ymgynnull, lle mae’r bwrdd yn dod yn ofod nid yn unig i gynhaliaeth ond i ystyr - lle rydyn ni’n dod at ein gilydd i greu, rhannu a choleddu. Mae cynulliadau ar sawl ffurf, wedi’u siapio gan bobl, lleoedd, a diwylliannau, ac eto cawn ein hatgoffa’n dawel bach bod y cyfle i ymgynnull o amgylch bwrdd, i rannu bwyd, amser, a sgwrs, yn fraint na roddir i bawb. Yn y myfyrdod hwn, fe'n gwahoddir i anrhydeddu harddwch y cyfnewidiadau hyn, waeth beth fo'u ffurf, a chydnabod y gwerth dyfnach y maent yn ei ychwanegu at ein profiadau a rennir.
I weld gwaith Zoe, cliciwch yma